kulturo

  • Nie jesteś zalogowany.
  • Polecamy: Gry

  • Index
  •  » grupa4
  •  » Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

#1 2012-01-04 08:04:39

MADA

Administrator

Zarejestrowany: 2011-11-21
Posty: 8
Punktów :   

Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

METAFORA - to takie zestawienie wyrazów, w którym zyskują one nowe znaczenie.

RODZAJE METAFOR:

a) mentonimia - desygnanty nazw pozostają ze sobą w realnym związku. Zastępuje się wtedy jeden przez drugi. Przykłady:
- wypić kielich do dna - wino zostaje zastąpione przez kielich, a więc pozostaje z nim w realnym związku;
- zjeść całą blachę - blacha zastępuje ciasto.

b) synekdocha - część zastępuje całość lub całość zastępuje część. Przykłady:
-bieleje włos - nie chodzi tu o jeden włos; lecz o więcej.

c) peryfraza
d) eufenizm

e) hiperbola - wyolbrzymienie, przesadnia – środek stylistyczny polegający na wyolbrzymieniu, przejaskrawieniu cech przedmiotów, osób, zjawisk. Przykłady:
- Powtarzałam ci to tysiąc razy!
- gigantyczny zamiast duży

f) Litota - przeciwieństwo hiperboli. Przykłady:
- zamiast cichy, niegłośny

g) synestezja - przypisanie wrażęń pochodzących z jednego zmysłu, drugiemu zmysłowi. Przykłady:
- barwa dźwięku
- aksamitne spojrzenie
- czerwony śmiech

h) animizacja
i) personifikacja
j) symbol
k) alegoria
l) ironia

PRZYKŁADY METAFOR:
- lwie serce
- szybka piłka
- kwiaty zła
- strumień prawdy

Offline

 

#2 2012-01-04 10:14:28

Jramczyk

Nowy użytkownik

Zarejestrowany: 2012-01-04
Posty: 1
Punktów :   

Re: Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

To wszystko co ma być na tym kole z Analizy? Czy to tylko to co Ty miałaś opracować?
I swoją drogą czy to koło ma być dziś xD?

Ostatnio edytowany przez Jramczyk (2012-01-04 10:53:18)

Offline

 

#3 2012-01-04 13:02:16

MADA

Administrator

Zarejestrowany: 2011-11-21
Posty: 8
Punktów :   

Re: Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

nie, to tylko to co ja mialam zrobic, bo mialam metafore reszta osob wstawi swoje zagadnienia Ty swoje tez wstaw, bo to bedzie na kole wszystko + lysa spiewaczka i czekajac na godota, a kolo jest 18

Offline

 

#4 2012-01-04 16:24:44

apietrzkiewicz

Nowy użytkownik

Zarejestrowany: 2012-01-04
Posty: 1
Punktów :   

Re: Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

PERYFRAZA (inaczej omówienie, wyrażenie słowne) polega na zamianie danego wyrazu przez kilka innych, które razem są równoważnikiem znaczeniowym. Służy do urozmaicenia stylistycznego oraz w celu unikania zbędnych powtórzeń. Istnieje tez specjalna odmiana peryfrazy: EUFEMIZM. Stosuje sie go w celu złagodzenia znaczenia danego wyrazu.
PERYFRAZA, PRZYKŁADY: biały puch, czarna dziura, iść z buta (nie wiem, czy są dobre w końcu, ale w trojaczkach nic ciekawego nie było).
EUFEMIZM, PRZYKŁADY: zasnął w panu - umarł, jesień życia - starość, kobieta lekkich obyczajów - prostytutka, ma lepkie ręce - kradnie, mieć żółte papiery - być chorym psychicznie.

ANIMIZACJA (inaczej ożywienie) literacki środek stylistyczny, polegający na nadaniu martwym przedmiotom  cech istoty żywej, np. morze ryczy, chmura goni chmurę. Animizacje służą do dynamizowania poezji.
Odmianą animizacji jest PERSONIFIKACJA (uosobienie). Różnica między nimi jest taka, że w animizacji przypisuje się cechy istot żywych, a w personifikacji - ludzkich, np. płacząca wierzba, pędzel tęskni do obrazu, zwariowany rok, wstaje dzień, itd.

Offline

 

#5 2012-01-04 16:39:34

ana

Nowy użytkownik

Zarejestrowany: 2011-12-01
Posty: 2
Punktów :   

Re: Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

Parafraza – wyraz ten pochodzi od greckiego słowa `paraphasis` i oznacza dosłownie „omówienie”. Jest to świadome naśladowanie jakiegoś utworu, jego stylu lub treści, przy zachowaniu cech charakterystycznych dla pierwowzoru .  Często pełni funkcję parodii lub trawestacji (powtórzenie tematyki, nawet fabuły wzniosłego i poważnego pierwowzoru w formie potocznej i wulgarnej), polemicznie nawiązując do treści lub formy tekstu wyjściowego.  Do parafrazy możemy zaliczyć również tłumaczenia dzieł obcojęzycznych , które są często zupełnie oryginalnymi utworami, nawiązującymi tylko w pewnym stopniu do pierwowzorów, np.: „Jerozolima wyzwolona” Torquanta Tessa w tłumaczeniu Piotra Kochanowskiego; „Psałterz Dawidów” Jana Kochanowskiego jako przekład i parafraza „Księgi Psalmów”.

Przykład:
Oryginalny tekst: „Bogurodzica”

„Bogurodzica, dziewica
Błogiem sławiena Maryja!
Twego syna, Gospodzina,
matko zwolena Maryja,
Zyszczy nam, spuści nam.
Kiryjelejzon.”

Parafraza:  Miron Białoszewski, „Stara pieśń na Binnarrową”

„Bogurodzica Dziewica,
złotem gotycka Maryja,
nad ołtarzem płonąca
koralami u szyi,
u Twego syna Gospodzina
cała Jerozolima:
(…) Kyrie elejson!”

Tekst Białoszewskiego powtarza pewne zwroty z oryginalnego tekstu „Bogurodzicy”, a także posługuje się podobną do oryginalnej budową niektórych wersów : „złotem gotycka Maryja” jest parafrazą słów „Bogiem sławiena Maryja”. Nawiązanie do „Bogurodzicy” może być interpretowane jako rodzaj stylizacji lub próba oddania dystansu, jaki zachodzi w pojmowaniu religijności pomiędzy Średniowieczem a współczesnością.











Stylizacja – pochodzi od łacińskiego słowa `styus`, co oznacza rylec – jest to świadome wykorzystanie w utworze literackim stylów wypowiedzi typowych dla:
•    Określonych środowisk (np.: styl naukowy, styl gazetowy);
•    Konkretnej epoki (np. styl archaiczny, styl młodopolski);
•    Pewnych typów ludzkich (np. styl potoczny, styl podniosły);
•    Innych dzieł literackich (styl autora, styl gatunku literackiego).
Polega ona na posłużeniu się najbardziej charakterystycznymi cechami danego stylu, ponieważ musi być oczywista i zrozumiała dla czytelnika. Często pojawia się w dialogach, gdzie ma sprawiać wrażenie autentyczności mowy bohaterów. Ze stylizacją możemy spotkać się również w samej narracji, gdzie staje się ona elementem parodii czy satyry, np. narracja stylizowana na „Trylogię” Henryka Sienkiewicza w  „Transatlantyku” Witolda Gombrowicza. W dziełach literackich wyróżniamy 3 główne rodzaje stylizacji :
1.    Stylizacja archaiczna;
2.    Stylizacja biblijna;
3.    Stylizacja  gwarowa inaczej dialektyczna.

Ad. 1. Stylistyczne ukształtowanie wypowiedzi w taki sposób, by przypominała ona tekst dawny, pochodzący z przeszłości. W tym celu wykorzystuje archaizmy (dawne formy wyrazów, dawne znaczenia słów, zapomniane związki frazeologiczne, archaiczne konstrukcje słowotwórcze, staroświecka składnia) Np.:

Henryk Sienkiewicz „Potop”:
„Nadchodzą takie terminy (zamiast „czasy”), w których pokaże się dowodnie („w sposób oczywisty”), kto jest szczerym i prawdziwym przyjacielem radziwiłłowskiego domu i kto nawet In rebus adversis (cytat z łaciny) służyć mu gotów.” (składnia łacińska orzeczenia na końcu zdania).

Ad. 2. Naśladowanie w dziele literackim charakterystycznych cech stylu obecnego w „Biblii”, a raczej w jej narodowym tłumaczeniu. Polega na używanie w tekście : słów i zwrotów podniosłych, specyficznych konstrukcji składniowych, alegorii i symboliki, przypowieści, podziału tekstu na wersety. Bardzo często ten typ stylizacji pojawia się w dziełach romantycznych i modernistycznych.  Np.:

Adam Mickiewicz „Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego”
„(1) Na początku była wiara w jednego BOGA, i była Wolność na świecie. I nie było praw, tylko wola BOGA, i nie było panów i niewolników, tylko patriarchowie i dzieci ich.
(2) Ale potem ludzie wyrzekli się BOGA jednego, i naczynili sobie bałwanów, i kłaniali się im, i zabijali na ich cześć krwawe ofiary, i wojowali na cześć swoich bałwanów.
(3) Przeto BÓG zesłał na bałwochwalców największą karę, to jest niemowlę.”

Ad. 3. Nasycenie tekstu literackiego elementami gwary językowej. Głównym celem tej stylizacje jest odtworzenie języka realnie używanego w środowisku lub regionie, o którym opowiada dzieło literackie. Często wykorzystywana jest w utworach o tematyce ludowej, np. „Chłopi” W. Reymonta, ale także pojawia się w tekstach przedstawiających pewne grupy społeczne: gwara uczniowska, gwara zawodowa czy gwara subkultury. Np.:

K. Przerwa Tetmajer „Pieśń o Jaśku Zbójniku”
„ Z orawskiego zamku chłopce pozierają,
czy się popod Tatry  buczki ozwijają.
Idzie bystra woda hań ku Kościelisku,
chłopcy marnie giną w orawskim zamczysku.
Czyjże to tam chłopiec stoi u futryny?
Dy to Jasiek z Polan, Józkowej Maryny.
Wartko siwa woda w Kościelisko płynie,
ale on nie wróci ku swojej dziedzinie.”

Offline

 

#6 2012-01-05 15:39:18

Patka

Nowy użytkownik

Zarejestrowany: 2012-01-04
Posty: 1
Punktów :   

Re: Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

KOMPOZYCJA
to układ elementów świata przedstawionego, powiązany z budową stylistyczną dzieła literackiego. K. organizuje postacie, czasoprzestrzeń - funkcja hierarchizująca. Interpretuje świat przedstawiony, zmusza odbiorcę do przyjęcia określonej postawy (widać to na przykładzie poezji - kompozycja wierszy Mickiewicza, a współczesne wiersze wolne, pozbawione reguł kompozycyjnych.)


NORMA KOMPOZYCYJNA
podobnie jak kompozycja n.k. jest uwarunkowana historycznie, tzn. że stanowi literackie odzwierciedlenie porządku świata wg pisarza. Norma jest więc zmienna, kolejne epoki same ją kształtują,( np. w Klasycyzmie bajki Krasickiego zakończone były morałem- oddawało to pouczający charakter epoki, zaś w XX-leciu międzywojennym nacisk kładziono na innowacyjność utworu, np. wiersze futurystów.)

Ostatnio edytowany przez Patka (2012-01-05 15:42:39)

Offline

 

#7 2012-01-05 21:07:34

Panna Karolina

Nowy użytkownik

Zarejestrowany: 2012-01-05
Posty: 1
Punktów :   

Re: Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

PASTISZ - forma stylizacji, której celem jest świadome naśladowanie stylu jakiegoś twórcy lub epoki. Uprawia się go jako zabawę literacką lub jako rekonstrukcję tekstów (np. utwór Kazimierza Wyki "Duchy poetów podsłuchane", który jest rekonstrukcją uszkodzonego tekstu Mickiewicza "Wsłuchać się w szum wód głuchy..."). Pastisz jest zbliżony do parodii, nie zmierza jednak do karykaturowania cech pierwowzoru, ale do uwyraźnienia jego cech charakterystycznych.

PARODIA - wyrazista stylizacja, naśladowanie stylu i poetyki znanego utworu, autora, kierunku, w celu uzyskania efektu komicznego. Nie zawsze rodzi się z krytycznego nastawienia wobec utworu, który jest jej przedmiotem. Często stanowi tylko żartobliwe naśladowanie. W literaturze współczesnej czasem stanowi próbę dotarcia do zasad, na jakich działa dany styl. Parodiami są dzieła Krasickiego: "Myszeis", "Monachomachia" i "Antymonachomachia".

Offline

 

#8 2012-01-06 16:40:53

Prymityf

Nowy użytkownik

Zarejestrowany: 2012-01-04
Posty: 1
Punktów :   

Re: Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

RODZAJE I GATUNKI LITERACKIE

Oczywiste oczywistości:
RODZAJE -> GATUNKI -> ODMIANY GATUNKOWE

Trzy podstawowe rodzaje: epika, liryka, dramat.

Przykładowe gatunki:
-w liryce: elegia, ballada, sonet, pieśń, psalm;
-w epice: nowela, powieść, epos, opowiadanie;
-w dramacie: komedia, tragedia, farsa.


Po krótce:
Wypowiedzi literackie ze względu na właściwości strukturalne dzieła dzieli się na 3 rodzaje (lirykę, epikę, dramat), które następnie dzielą się na gatunki, które z kolei dzielą się na odmiany gatunkowe. Podział ten ma swoje początki w starożytności (Arystoteles "Poetyka"), ale od tamtego czasu znacznie ewoluował.

Przy podziale uwzględnia się:
1) podmiot i jego postawy wobec świata przedstawionego;
2) konstrukcje stylistyczne;
3) budowę świata przedstawionego (kompozycję).

W liryce na pierwszym planie jest podmiot i jego uczucia. Świat przedstawiony jest mu niejako podporządkowany. Dużą rolę gra emocjonalność.

W epice rolę podmiotu przejmuje narrator. Świat przedstawiony przejmuje rolę czynnika pierwszoplanowego. Narrator, bohater i fabuła to trzy podstawowe elementy utworu epickiego.

W dramacie podmiot zanika, wagi nabiera świat przedstawiony, który jest tu zespołem aktualnych działań bohaterów, których odbiorca jest jakby bezpośrednim świadkiem. Akcja tworzy w dramacie dominantę kompozycyjną. Pojawia się dialog.

Oczywiście wszystko to jest bardzo względne i nieścisłe. Bywają utwory synkretyczne tj. łączące właściwości różnych rodzajów, pojawiają się trudności z kwalifikacją utworów (zwłaszcza ludowych i pochodzących z innych kręgów kulturowych) i w ogóle chociaż napisano o tym wiele mądrych książek i tak nie do końca wiadomo osochozi.

FIN

Offline

 

#9 2012-01-10 16:38:30

Kampek

Nowy użytkownik

Zarejestrowany: 2011-11-21
Posty: 1
Punktów :   

Re: Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

FUNKCJE WYPOWIEDZI

Każdy tekst realizuje zwykle kilka funkcji, z których jedna najczęściej jest dominująca. Funkcje te możemy podzielić na dwie zasadnicze części:

KOMUNIKACYJNE

    Gdy wypowiedziom towarzyszą rozmaite intencje komunikacyjne. Wyróżniamy:

    informacyjna (informatywna) — skupia się na przekazaniu komunikatu - np. w encyklopediach, słownikach, pracach i książkach naukowych.
    ekspresywna — służy wyrażaniu uczuć i emocji za pomocą słów - np. w pamiętnikach, częściowo w reportażach
    impresywna — służy wpływaniu na czyjeś poglądy, uczucia i czyny - np. w hasłach reklamowych, gdy próbujemy kogoś do czegoś przekonać.
    fatyczna — służy do podtrzymania rozmowy, rozpoczęcia jej lub zakończenia - ogółem do nawiązania kontaktu. Charakterystyczne słowa to: "Dzień dobry", "przepraszam", "aha", "naprawdę?" itp.
    metajęzykowa — jest to przekazywanie informacji o języku za pomocą języka - np.formuły gramatyczne, hasła w słownikach gramatycznych. Przykład: "Zdanie złożone ma co najmniej 2 orzeczenia"
    poetycka — skupienie uwagi na walorach estetycznych komunikatu.

   
POZAKOMUNIKACYJNE

Wypowiedzi jednak mogą służyć nie tylko komunikowaniu w pełnym znaczeniu tego słowa. Funkcje te określamy jako:

    sprawcza (performatywna) - kształtuje i zmienia rzeczywistość, np. ogłaszam was mężem i żoną, nadaję ci imię...
    magiczna - wiąże się z wierzeniami, religią- wypowiedzenie słów ma, zdaniem wypowiadającego, wpłynąć na rzeczywistość, przy czym przekonanie to wynika z wyznawanej religii, przesądu itp., np. czary, przekleństwa, modlitwy.
    ludyczna
    prezentatywna (charakteryzująca) - za jej pomocą nadawca komunikatu przekazuje nam informacje o sobie. Robi to jednak nieświadomie. Np. z tekstu pisanego gwarą góralską, wiemy że nadawca jest góralem, pochodzi z okolic Zakopanego.

Ostatnio edytowany przez Kampek (2012-01-10 16:40:52)

Offline

 

#10 2012-01-13 15:13:55

su

Nowy użytkownik

Zarejestrowany: 2012-01-13
Posty: 1
Punktów :   

Re: Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

DOMINANTY KOMPOZYCYJNE

Dominanta kompozycyjna – nadrzędny element świata przedstawinonego i kompozycji w dziele literackim, któremu podporzadkowane są pozostałe
•    Dominanta wyznacza hierarchię jednostek kompozycyjnych w utworze
•    Pomimo swojego dominujacego charakteru dominanty nigdy nie wystepują w odosobnieniu – w jednym dziele może być kilka dominant ułożonych hierarchicznie
•    Dominantą kompozycyją może być:

1.    Podmiot liryczny np. w liryce bezpośredniej - treny Kochanowskiego
świat przedstawiony jest podporządkowany podmiotowi lirycznemu, jego subiektywnym odczuciom, myślom

2.    Bohater np. powieści psychologiczne - „Granica”
akcja, fabuła i cały świat przedstawiony jest podporządkowany ukazaniu osobowości, odczuć bohatera

3.    Fabuła np. dramat antyczny - „Antygona”
fabuła określa bohaterów i kieruje ich działaniami oraz determinuje układ wszystkich pozostałych elementów utworu

4.    Akcja np. powieści przygodowe
fabuła, wątki i bohaterowie są podporządkowane akcji

5.    Odbiorca (przykro mi, ale brak przykładu..)
budowa utworu jest podporządkowana zwrotowi do odbiorcy np. Drogi czytelniku...

6.    Zdarzenie np. „Zbrodnia i kara”
wszystkie elementy utworu są ściśne podporządkowane i zależne od jednego zdarzenia

7.    Środowisko np. „Chłopi”
konstrukcja utworu służy ukazaniu danego środowiska, jego członków, relacji między nimi, organizacji i sposobu funkcjonowania

8.    Czas  np. powieści rodzinne – „Sto lat samotności”
może to być czas świata przedstawionego lub czas historyczny; czas w utworze jest traktowany jako przedmiot refleksji,  jest kształtowany ponad podmiotem mówiącym i światem przedstawionym

9.    Ujęcie stylistyczne np.sonety krymskie Mickiewicza lub wszelkie formy literackie o ściśle ustalonej budowie
określony układ utworu wymusza sposób przedstawienia przestrzeni, podmiotu mówiącego i innych składników utworu

Offline

 

#11 2012-01-18 22:16:26

MADA

Administrator

Zarejestrowany: 2011-11-21
Posty: 8
Punktów :   

Re: Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

ALUZJA
1. odwołanie się do stylu konkretnych utworów/pisarzy/epok
2. konkretne sformułowanie jest w danym kontekście istotn nie tylko samo w sobie, ale jako przyowłanie pewnej wartości poetyckiej - tak dzieje się we fragmencie "Kwiatów polskich", w których metafora "uczuć [...] kwiaty" nawiązuje do jednego z epizodów K. Wallenroda:
"[...] Rafael Rawy i Studziany,
Kiedy ku czci Najświętnszej Panny
Malował uczuć swoich kwiaty
W tonacji bladej, choć pstrokatej"
"Kwiaty polskie", Tuwim
3. czasem cały utwór skonstruowany jest na zasadzie aluzji i staje się zrozumiału dopiero wtedy, gdy czytelnik zorientuje się, do czego odwołuje się autor. Na zasadzie aluzji do "Dziadów" skonstruowany jest jeden z liryków Jastruna:
Powracając z pooranym czołem
Z wyplutymi na gwiazdy zębami
Szyje zgięte Polarnym Kołem,
W oczach mroźnej pustyni firmament.

Niby dziadom, białym wołopasom,
Długie rosną im brod śniegowe,
Tak rozeszli się ze swoim czasem,
że stracili dawny wzrok i mowę.

Proszę tylko o chleb i wodę,
Zaszywają się w kąty mieszkania,
Słychać gulgot i dziąseł mlaskanie,
Tak, historia długa, życie krótkie.
M . Jastrun "Dziady"
4. częsty chwyt w utworach satyrycznych, dzieło poprzez nawiązania do powszechnie znanego wzoru niejako narzucało się odbiorcy, łatwo "wpadało w ucho". Taki sens ma np. odwołanie się do jednego z najbardziej popularnych wierszy Mickiewicza:
[...] Niech się nie lęka uśmiechu,
Choć kardynalny to grzech!
Mocniejszy od wszystkich klechów
Jest farmazoński śmiech
J. Paczkowski, "Manifest do wolnomularzy"

CYTAT
dosłowne przytoczenie słów
1. może służyć wyrażeniu związku z cytowanym pisarzem, czasem nawet, rozwijany w nowym utworze, staje się jego głównym motywem
np. Broniewski tak postępuje z cytatem z "Romantyczności" Mickiewicza w wierszy o losach żydowskiej dziewczynki podczas okupacji:
"Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha...
To dzień biały, to miasteczko..."
Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha,
po gruzach biega naga, ruda Ryfka,
trzynastoletnie dziecko.
2. może też tworzyć ramy kompozycyjne wiersza, bo poeta posługuje się nimi też w ostatniej strofie:
"I ozwało się Alleluja w Galilei,
I oboje anieleli po kolei,
potem salwa rozległa się głucha...
"Słuchaj dzieweczko... ona nie słucha..."
W. Broniewski, "Ballady i romanse"

Offline

 
  • Index
  •  » grupa4
  •  » Zagadnienia na analizę i interpretację tekstu

Stopka forum

RSS
Powered by PunBB
© Copyright 2002–2008 PunBB
Polityka cookies - Wersja Lo-Fi


Darmowe Forum | Ciekawe Fora | Darmowe Fora
www.bacchusclub.pun.pl www.forumtomypolacy.pun.pl www.asgjunior.pun.pl www.rockowisko.pun.pl www.narutoduel.pun.pl